-
1 свеситься
сов.1) ( берәр нәрсә аркылы) иелү, аска иелү, түбәнгә иелү, асылыну2) салыну, салынып төшү, салынып тору -
2 опосредствованный
-ая; -оекнижн.(данный через посредство чего-л. другого) турыдан-туры булмаган, берәр нәрсә аркылы эшләнгән -
3 перехлестнуть
сов.( кого-что через кого-что) (берәр нәрсә аркылы) чәчрәп керү, чайпалып керү (чыгу) -
4 через
предлог; с вин. п.1) (поперёк чего-л.) аша, аркылы2) (сквозь что-л.) аша3) (поверх чего-л.) аркылы, аша4) (при помощи кого-чего-л.) аша, ярдәмендә5) (спустя какое-л. время, минуя пространство)...дан,...дан соң6) (повторяя какие-л. промежутки времени, пространства) саен, аралаш -
5 пере-
фигыль ясауда кулланылып, түбәндәге чаралар ярдәмендә бирелә1) "аркылы" дигән бәйлек ярдәмендә2) "яңадан" дигән рәвеш ярдәмендә3) "үткәрү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә4) "бетү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә5) "алу" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә6) "аркылы", "урталай" кебек рәвешләр ярдәмендә7) "артык" дигән рәвеш ярдәмендә8) "өстен чыгу" дигән тезмә ярдәмендә9) "чыгу" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә10) "бетерү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә11) "үзара" дигән рәвеш ярдәмендә12) "башка", "бүтән" дигән сыйфатлар ярдәмендә -
6 переброситься
сов.2) күчү, сикерү, жәелү, таралу3) ( чем) ыргытышу, атышу ( бер-береңә)4) перен.; разг. ( чем) әйтешеп (эндәшешеп) алу, [үзара] эндәшешүпереброситься несколькими словами — [үзара] бер- ике авыз сүз әйтешеп алу
-
7 переход
м1) см. перейти2) кичү, аркылы чыгу юлы4) (расстояние, к-рое можно пройти за день) бер көнлек [җәяүле] юл, ара -
8 пре-
1) сыйфат һәм рәвеш ясаганда кулланылса, бу приставка артыклык дәрәҗәсен белдерә һәм татарчага иң кисәкчәсе яки "бик", "үтә" һ.б.ш. рәвешләр ярдәмендә тәрҗемә ителә2) фигыль ясаганда кулланылса, аның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителәләра) предметның хәлен, торышын үзгәртү мәгънәсе яки эш-хәрәкәтнең бер сыйфаттан икенче сыйфатка әверелүе үзгәртеп һ. б. ш. хәл фигыль ярдәмендә биреләб) эш-хәрәкәтнең артык көчле, чиктән тыш киеренке булу мәгънәсе "үтә", "артык", "арттырып" рәвешләре белән биреләпревозносить (кого-л.) — кемне дә булса арттырып мактау
преувеличить чьи-л. достоинства — кемнең дә булса яхшылыкларын арттырып күрсәтү
в) пере- алкушымчасына якын булган мәгънә "аркылы", "аша" рәвешләре белән бирелә -
9 крестовина
ж2) ж.-д. крестовина ( рельслы юлларда бер юлдан икенче юлга күчерү җайланмасы) -
10 транзит
м1) транзит (бер илдән икенче илгә арадагы өченче ил аркылы товар яки пассажирлар алып бару) -
11 трапеция
жа) мат. ике ягы бер-берсенә параллель, калган ике ягы бер-берсенә параллель булмаган дүртпочмакб) спорт. ике бауга асылган аркылы агачтан яки тимердән гыйбарәт гимнастик снаряд -
12 болт
м1) болт (бер башы винтлы, икенче башы эшләпәле металл беркеткеч)2) ( железный прут) аркылы тимер ( тәрәзә капкачын бикләү өчен) -
13 из третьих рук
башка берәүләрдән (алу), кеше аркылы -
14 перебить
сов.1) ( кого-что) (убить) үтереп (кырып) бетерү2) ( что) ватып (кырып) бетерү3) ( что) сындыру4) ( что) (обить заново) янадан тышлау5) ( что) (вбить в другое место) күчереп кагу, икенче урынга кагу6) ( кого-что) сүзен бүлдерү, өзү, туктату7) ( что) бозу, китәрү8) ( кого-что), разг. арага керү, аркылы төшү ( сату-алу эшендә артык бәя биреп)перебить покупку — ( икенче берәү алырга торганда) арага кереп сатып алу
-
15 перенести
сов.1) ( кого-что) күчерү, [күтәреп] чыгару, алып чыгу2) ( кого-что) күчерү, ташу3) перен. ( кого-что) юнәлдерү, күчерү, алып киту4) ( что) күчерү5) ( что) күчерү, кичектерү,6) ( что) (икенчегә) юнәлдерү, күчерү7) ( что) кичерү, баштан кичерү (үткәрү)8) ( что) чыдап (түзеп) тору, сабыр итү, күтәрү -
16 по
1) с дат. п. (при обознач. предмета, места, на поверхности к-рого происходит действие)...гахлопнуть по спине— җилкәгә сугу
2) с дат. п. (при обознач. места, предмета, в границах к-рого происходит действие)...дан, буйлап3) с дат. п. (в направлении чего-л., следуя чему-л.) уңаена, белән4) с дат. п. (о местах, к-рые неоднократно посещаются)...дан...га5) с дат. п....ны6) с дат. п. буенча, ягыннан7) с дат. п. (в соответствии с чем-л., согласно чему-л.) буенча, нигезендә,...га карап8) с дат. п....ча9) с дат. п. (вследствие, в результате) аркасында, сәбәпле10) с дат. п. (при указ. на предмет, посредством к-рого совершается действие) белән, аркылы, аша,...дан11) с дат. п. (при указ. на меру времени, срок) буе, буена12) с дат. п. (при обознач. отрезка времени, в течение к-рого регулярно совершается действие)...ларын; по вечерам кичләрен13) с дат. п....лап14) с дат. п....ар15) с вин. п. кадәр, хәтле, тикле, тиңентен16) с вин. п.; прост....га17) с дат. п., с вин. п. (в сочет. с числ. при обознач. количества)...арлап,...шарлап18) с предл. п....дан соң;...гач•- по мне -
17 рогатка
ж2) ( для стрельбы) рәгәткә ( берәр нәрсәгә ату өчен балалар уенчыгы)3) ( для сбивания масла) атлавыч, гөбе таягы4) ( ошейник для скота) агач муенча ( терлек өчен)5) обычно мн. рогатки перен. (препятствия, помехи) киртә
См. также в других словарях:
аркылы-торкылы — рәв. 1. Бер берсенә аркылы итеп, берсе өстенә икенчесен атландырып 2. Тәртипсез рәвештә, ничек эләкте шулай; төрле юнәлештә, берсе өстенә берсе туры килеп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аэрация — Берәр нәрсә аркылы һава үткәрү, нәр. б. һава белән туендыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ачамай — диал. 1. Өй, каралты түбәсендәге кайчы, атлама 2. с. Бер берсенә кыйгач, чатлаш; аркылы торкылы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сарку — 1. Берәр нәрсә аркылы әз генә үтеп чыгу; әз әзләп кенә агып чыгып тору 2 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туп-туры — 1. арт. дәр. Туры 2. Турыдан туры, тоткарланмыйча; кереш фәлән ясап тормыйча. Рөхсәт сорамыйча, рөхсәтсез 3. күч. Турыдан туры (берәр нәрсә аркылы түгел) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
юл — Бер торак пункттан икенче торак пунктка яки берәр урынга йөрү өчен хезмәт итә торган тапталган яки түшәлгән җир буе. Өстеннән яки эченнән хәрәкәт, аралашу башкарыла торган тирәлек тур. су юлы. Берәр тоткарлык, киртә һ. б. аркылы үтәргә мөмкин… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чарпылышу — Бер берсе белән бәйләнү, үрелү, чуалып бетү, аркылы торкылы килү. Бәрелешү; очрашу, туры килү (мәс. күз карашлары) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тапшыру — I. 1. Закон, йола яки килешү буенча бирелергә тиеш булганны бирү. сөйл. Кияүгә бирү тур. 2. Берәр кешегә башкарып чыгарга кушу, эш йөкләү 3. Билгеле бер хакимлек, ия карамагына бирү. Кемнең дә булса карамагына бирү, калдыру 4. Берәр бирүчедән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
узу — ф. 1. Атлап барып бер урыннан икенче урынга күчү, хәрәкәт итү моннан кем узган?. Хәрәкәт итеп нин. б. ара, юл үтү, берәр урын аша хәрәкәт итү ишегалдын узу 2. Нин. б. юнәлештә хәрәкәт иткәндә, барганда берәр нәрсә артта калу, аны үтеп китү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чалырлык — Терлекне суйганда муенның киселә торган урындагы сөяге. II. ЧАЛУ – 1. Бер берсенә аркылы кую, аркылы китереп кую; берсен икенчесе өстенә кую (аякларны) 2. Көрәшкәндә, басып торганда яки атлап, йөгереп барганда кемне дә булса егу өчен аның аягына… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәре — 1. Христиан динендә: баганага, таякчыкка яки борыска аркылы беркетелгән бер я берничә кыска борыстан (таякчыктан) торган табыну әйбере һәм символы; Хач 2. Шул рәвештәге орден яки медаль 3. Үзара кисешкән ике сызыктан торган билге, галәмәт 4. Дини … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге